ابزارهای سیاستگذاری کیفیت آموزش عالی در جهان و ایران

هدف: آموزش عالی در دو دهۀ گذشته، به عنوان نقطۀ کانونی تضمین‌کنندۀ پیشرفت جامعه در سایر زمینه‌ها، مورد توجه واقع شده است. تحولات جدید به خصوص ظهور اقتصاد دانش‌بنیان، موجب شده تا ارتقای کیفیت، در اولویت سیاستگذاری آموزش عالی قرار گیرد. در این راستا، ابزارهای سیاستگذاری کیفیت برای حفظ و ارتقای کیفیت نظام آموزش عالی ارائه شده است. این مقاله به بررسی ابزارهای سیاستگذاری کیفیت آموزش عالی در جهان و ایران می‌پردازد. از جنبۀ سیاستگذاری عمومی در جهان و طبق نظریۀ سرمایۀ انسانی، کیفیت آموزش عالی معادل با سطح دانش و مهارت کسب شده به وسیلۀ دانشجویان است. روش: روش تحقیق، تحلیل محتوا است که با استفاده از آن، ابزارهای سیاستگذاری کیفیت آموزشی در ایران با تحلیل محتوای بیانات مقام معظم رهبری، مصوّبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و نقشۀ جامع علمی کشور تحلیل شده است.یافته­ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهدکه در نظام سیاستگذاری آموزش عالی ایران، موضوعات مرتبط با کیفیت مورد بررسی و تأکید واقع شده است، اما ابزار نظارت دولت در قالب قوانین و مقررات به عنوان ابزار سیاستگذاری کیفیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. نتیجه‌گیری: مقدمۀ سیاستگذاری کیفیت آموزش عالی، تبیین مأموریت دانشگاه به شیوه‌ای روشن، بدون ابهام و قابل درک است. سیاستگذاری کیفیت در ایران باید متناسب با مأموریت دانشگاه و ابزار سیاستگذاری متناسب با میزان نقش دولت در سیاستگذاری باشد. تا زمانی که تعریف مشخص و مدوّنی از دانشگاه شامل ارزشها،‌ ماهیت و شاخصهای تحقق مأموریت ارائه نشود، استفاده از ابزارهای سیاستگذاری کیفیت چندان مفید نخواهد بود.